XIV. Hofjes van Alkmaar
Hofjes van Alkmaar. Provenhuizen, Huizen en Hofjes in Alkmaar
Redactie tekst – Harry de Raad, Gonna de Vries, Carolien Rooze, foto’s – Harry de Raad, Evelien de Wilde, Hanneke Lenders
Jaar november 2013
Auteur Jurjen Vis
Samenvatting
Alkmaar is met zijn zestien hofjes Hollands vierde hofjesstad, na Amsterdam, Leiden en Haarlem. Alleen in Alkmaar werden de hofjes provenhuizen genoemd: de functie ging blijkbaar boven de vorm. In een paar gevallen sleet Provenhuis zelfs af tot Huis: Huis van Zessen, Huis van Achten en Huis van Vieren. Prozaïscher kan het niet! Van alle provenhuizen – gesticht tussen 1450 en 1750 – zijn er thans nog zes in gebruik. De Alkmaarse hofjes werden en worden veelal bewoond door vrouwen en in vroeger dagen kregen de ‘provenvrouwen’ op vaste tijden geld, brood en turf. Eeuwenlang was ook de bewoning van de hofjeskamers gratis. Verschillende hofjesstichters hebben veel verwacht van het samenleven van bewoners met een verschillende religieuze achtergrond. Zeven hofjes waren van meet af aan gemengd en ook in de besturen zat men met verschillende geloven aan tafel. Niet eerder is in een Nederlandse stad een zo omvangrijk en diepgaand onderzoek naar de hofjes ondernomen. Alle beschikbare archieven werden bestudeerd en dat heeft geleid tot een uniek, omvangrijk boek. In Hofjes van Alkmaar is niet alleen aandacht voor de gebouwen (met de kunst), maar ook voor de bestuurders en – vooral – de bewoners. Het is de auteur zelfs gelukt om in de veelal rimpelloze geschiedenissen ook de kleine dramatiek van het dagelijks leven bloot te leggen.
| Inhoud |
|---|
| Ten geleide Inleiding |
| 1. Het Provenhuis van Rietwijk en het Provenhuis De Vijf wonden Christi |
| 2. Het Capelleryhuis en het Provenhuis van Van Egmond van de Nijenburg |
| 3. Het Huis van Zessen |
| 4. Het Provenhuis van Paling en Van Foreest |
| 5. Het Provenhuis van Aletta Boon, de Drie Armenkamers en het Poppenhofje |
| 6. Het Provenhuis van Margareta Splinter |
| 7. Het Provenhuis van Johan van Nordingen de Jonge of het Huis van Achten |
| 8. Het Provenhuis van Geertruid Bijlevelt |
| 9. Het Provenhuis van Maartje Jacobs van den Hoorn of het Huis van Vieren |
| 10. Het Provenhuis van Laurens van Oosthoorn |
| 11. Het Provenhuis van Helena van Oosthoorn |
| 12. Het Provenhuis van Gerrit Wildeman |
| 13. Het Provenhuis van Cornelis van Eyck |
| Uitleiding |
| Noten |
| Register |
| Illustratieverantwoording |
NB. Op 8 oktober 2023 ontvingen wij een bericht van één der nazaten van de burgemeestersfamilie Baert. Deze familie wordt meermaals genoemd als stichters en beheerders van hofjes. Auteur Jurjen Vis vergiste zich door gelijkluidende namen in de precieze familieverbanden van de familie Baert. In dit bericht worden de correcties gegeven. Klik hier.
Trackback van jouw site.